Memorias dun neno labrego, de Xosé Neira Vilas

No cincuenta aniversario desta novela de Xosé Neira Vilas, unha obra clásica da literatura infantil e xuvenil galega que foi traducida a diversas linguas, que vendeu centos de milleiros de exemplares en todo o mundo e que se converteu nunha peza clave na formación humana e literaria de varias xeracións de galegos, inauguramos a sección de reseñas literarias de Lingua de Negueirós cun texto de Carmen García Obelleiro (3º ESO B).

Memorias dun neno labrego fala dun neno chamado Balbino que vive na Galicia da primeira metade do século XX, cando os galegos emigraban a outros países, normalmente a América. Este rapaz é pobre e ten que traballar na leira do Señor. Balbino goza coas súas aventuras na aldea.

O libro está distribuído en capítulos nos que se contan historias da vida do protagonista. Balbino dálle a volta ó feito de non ser un adulto, de non poder emigrar a América. A pesar da súa idade, pensa no mundo, no futuro, no Señor, en Manolito, en Eladia (que queda olvidada finalmente por mor de Flora), en querer emigrar a América…

Finalmente, Balbino remata a historia servindo na casa do Señor Landeiro, na que ten moitos libros para ler e o caderno cae nas mans de Alberte, que xura que non llo ensinará a ninguén.

O libro Memorias dun neno labrego gustoume moito. Nunca lera unha novela coma esta. Xosé Neira Vilas asombroume moito. Cando escollín esta novela, finalmente, soábame o autor, xa que escoitara falar na casa del.

Este libro achegoume á Galicia do pasado. Durante a miña lectura do libro, preguntáballe a miña avoa e ó meu tío o vocabulario en galego "antigo” que eu non entendía (xa que a edición do libro é antiga). Aprendín sobre o campo e sobre os instrumentos de agricultura tradicional galega, como o carro, por exemplo. Penso que sería unha mágoa perder este tipo de coñecementos sobre a cultura galega. Non é moi estraño que un rapaz da miña idade, por exemplo, nunca oíra falar sobre a "leira". Ademais, o que eu non aturo é que unha persoa fale do “monte”, por exemplo, de maneira ou de forma despectiva e inculta, xa que, probablemente, os seus avós e avoas traballaron nel como era normal antes.

O rapaz conta as súas aventuras nunha pequena aldea e, aínda que a súa familia sexa pobre, goza xogando. Na actualidade, xa non é igual. Os tempos cambiaron.

No pasado, prohibían falar o galego, pero a xente non perdía a esperanza e seguía falándoo. En cambio, no presente, está “totalmente normalizado” e permitido (como tería que estar sempre), pero a xente prefire falar o castelán porque din que “é máis culto”. Eu estou a favor de que se protexan as linguas dunha terra.

Hai xente á que non lle gusta o galego e que apoia que na ensinanza non se traballe con el. Xa se dicía na canción de Fuxan os Ventos, O Lelo, que está baseada no poema de Celso Emilio Ferreiro. A letra da canción trataba dun neno (da época de Balbino, máis ou menos) que falaba galego, como era natural, ía ir o primeiro día á escola. O mestre fálalle castelán e o rapaz cóntalle ó seu avó o que lle acontecía. Di que seu profesor utiliza falas estrañas. Que usa “Abuelo” en vez de “Avó”, “Madre” en vez de “Nai” e o “Chan” en vez de “el suelo”. O neno da canción dille ó avó que non precisa esa lingua para o seu traballo, disque lle chega coa súa lingua de sempre, a lingua dos seus avós e a lingua dos seus pais.

Algúns capítulos do libro cansáronme máis, como por exemplo, “O Loito”. Gustoume moito o libro, xa que a temática é do meu agrado. Gústame moito o sentimento que Balbino sente pola súa profesora. Eu recomendaríalle a calquera compañeiro meu este relato para que o goce como o gocei eu.

Con esta lectura, aprendín vocabulario en galego que non coñecía e cousas e conceptos relacionados coa Galicia desta época: como era a cultura, a relixión, o poderío, a lingua, os dereitos...

Realmente, esta lectura foi do meu agrado. Paréceme ben que o profesor nos dunha lista con libros en galego, para que nos escollamos o que máis nos guste.