Páxinas

CPI Manuel Padín Truiteiro

Departamento de Lingua Galega e Literatura

Portafolio Dixital

Os materiais das aulas na rede

Recursos

Sobre lingua, literatura e outras temáticas de interese
 

Lecturas para o outono

mércores, 17 de outubro de 2012

Co novo curso, Lingua de Negueirós reactívase como espazo de encontro na rede para o alumnado de Lingua Galega do colexio. Recursos, actividades, novidades, curiosidades... relacionadas coa materia, coa lingua galega, coa cultura, cos libros e a música... asomaranse nesta especie de aula virtual que tamén é vosa.

Comezamos actualizando as listaxes de lecturas do primeiro trimestre para os cursos de 2º e 4º da ESO, que podedes atopar nas categorías correspondentes.

Probade cun petisco de cada un deles, ulide as súas páxinas, acariñade o papel... e escollede o libro que máis vos preste e... que teñades unha boa lectura!

Verbas para comunicar

xoves, 3 de maio de 2012

A Concellaría de Xuventude do Concello de Soutomaior convocou o concurso Verbas para comunicar, que procura promover a creatividade literaria na mocidade e fomentar o uso da lingua galega. Lembrade os requisitos que xa comentamos na aula e que son moi simples á vez que moi abertos e adaptábeis aos vosos intereses e gustos:
1.- A temática será libre tendo en conta que o obxectivo xeral é transmitir unha idea, unha opinión, un sentimento... que desexemos compartir con outras persoas.
2.- Estará redactado en galego e valorarase a corrección lingüística, así como a presentación adecuada e a orixinalidade do traballo.
3.- O texto non poderá superar as 12 liñas e presentarase en papel ou cartolina que non supere o tamaño A4. O formato é, polo tanto, tamén libre: prosa, poesía, unha mensaxe, unha carta, etc.

Podedes consultar as bases do certame aquí.

E lembrade que hai uns premios moi interesantes!



Galego, lingua de namorar

venres, 27 de abril de 2012


A Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia vén de convocar o concurso Lingua de namorarun concurso en liña de mensaxes de amor en lingua galega dirixido a todos os mozos e mozas de 14 a 35 anos. Coa vista posta no 17 de maio, Día das Letras Galegas e da Internet, o obxectivo principal deste certame é dinamizar o uso da lingua galega entre a mocidade nas súas relacións persoais e nas novas tecnoloxías, nomeadamente en internet e na mensaxería instantánea.
O concurso consiste en enviar unha mensaxe de amor, dun máximo de 350 caracteres, que poderá redactarse en prosa ou en verso. Cada participante poderá enviar un máximo de dúas mensaxes ao concurso.
O prazo para enviar as mensaxes permanecerá aberto até o 17 de maio e para participar é preciso cubrir este formulario de inscrición. As mensaxes irán aparecendo na páxina do concurso e a partir do 18 de maio os usuarios e usuarias poderán votar polas súas mensaxes favoritas até o 25 de maio. 
Poderedes participar na categoría A, reservada aos rapaces e rapazas de 14 a 19 anos, e acceder aos seguintes premios, que non están nada mal:
    • 1º Un computador netbook
    • 2º Unha consola Wii
    • 3º Unha cámara de fotos dixital

A descrición

domingo, 22 de abril de 2012

Lingua padrón e variantes lingüísticas

mércores, 18 de abril de 2012

'O mundo secreto de Basilius Hoffman", de Fernando Cimadevila

martes, 17 de abril de 2012

O mundo secreto de Basilius Hoffman
Autor: Ivan Valladares
Ilustrador: Fernando Cimadevila
Urco Editora, Galiza, 2011


Todo comeza cando a Peter lle intentan roubar os seus soños mentres dorme na casa do seu tío Basilius. A partir de entón descubrirá un mundo que xamais imaxinou, cheo de estrañas criaturas. Basilius e Peter acudirán á cidade dos tellados en busca de Rivka. Esta explícalles que unha antiga raza de felinos controlados polo Gran Mestre pretenden dominar a Terra roubándolle os soños aos nenos, xa que só eles conservan a imaxinación e a fantasía.

O Gran Mestre pretende resucitar a deusa Baset, convertida en Sejmet pola ira que lle provocaron os humanos. Basilius e Peter intentarán impedirllo por todos os medios. Grazas ao sacrificio de Rivka calmouse a ira de Baset e o Gran Mestre non consegue o seu propósito quedando convertido nun gato exipcio. Rivka é resucitada por Baset, a súa nai, e levada con ela ao mundo dos deuses. Finalmente, Peter queda a vivir co se tío Basilius que se encargará da súa educación.

Cada un dos capítulos que compoñen esta novela van precedidos de fermosas ilustracións de Iván Valladares e citas de autores famosos, ademais de descricións de diversos obxectos e aparellos importantes, o bastón de mando, o Argestes...

Gocei moito coa lectura deste libro, pola súa temática recordoume a outras historias como Harry Potter ou O Señor dos Aneis, mesmo penso que se podería facer unha película co seu argumento. Pareceume, nalgúns momentos, bastante complicado de entender e tiven que estar moi atenta para comprender ben toda a historia. O meu personaxe favorito é o de Rivka, xa que me encantan os gatos, co se temperamento independente e libre, de feito eran venerados no antigo Exipto.

Estou de acordo con que os humanos estamos a destruír o mundo que nos tocou vivir. Nalgúns momentos penso que os animais saberían gobernar o mundo mellor que os humanos, xa que eles respectan a natureza e nunca lle farían dano. Por outra parte paréceme estraña a actitude dos pais de Peter, xa que a penas se ocupan del e só se limitan a pagarlle un colexio caro. Alégrome de que finalmente fique co seu tío Basilius e de que se sinta feliz. Penso que a historia continuará noutros libros e espero poder lelos moi cedo.

Alexia Ortega Seoane (1º ESO C)

Novo dicionario de galego en liña

luns, 16 de abril de 2012


A Real Academia da Lingua presentou por fin a súa nova páxina web, unha nova fiestra de grande utilidade para achegarse á nosa cultura que permite o acceso aos amplos fondos documentais da institución, creada en 1906, así como publicacións propias, revistas e artigos sobre cultura e lingua e a actualidade da propia Academia.
Destaca, con todo, a agardada versión eliña do Dicionario da RAG, que conta con 50.000 entradas, ademais da súa pronuncia, as propiedades gramaticais, os sinónimos e antónimos, o rexistro e outros datos de utilidade para o uso correcto do idioma.
Este recurso, que o presidente da RAG Xosé Luís Méndez Ferrín valorou como un "tesouro" da institución, tamén está dispoñíbel na sección de "Ferramentas" que podedes ver na marxe dereita do blogue.

Quen quere ser normal?

domingo, 15 de abril de 2012

Ao noso redor vive xente extraordinaria, persoas con superpoderes que os demais non posuímos, non entendemos e mesmo rexeitamos. Max e Noe, os protagonistas da curtametraxe de Martín Fiallega que vimos na aula, son dúas desas persoas, que se enfrontan á incomprensión da sociedade á súa maneira e que alimentan o seu amor nesa "a-normalidade", a do Síndrome de Tourettes.

Esta síndrome é un trastorno neurolóxico do que se descoñece a orixe pero sábese que consiste en determinadas anormalidades que se dan en diversas rexións do cerebro, nos circuítos que conectan esas rexións e nos neurotransmisores que permiten a conexión entre as célulsas nerviosas. O síntoma máis evidente é a existencia de tics nas persoas que a padecen mais os trastornos poden ser variados: movementos e sons vocais involuntarios e repetidos, déficit de atención, problemas no sono, etc. e mesmo a emisión involuntaria de palabras e frases inapropiadas e soeces, é o que se chama coprolalia. No documental "Gente Extraordinaria: tu mente es tu enemiga", emitido por Cuatro, podedes coñecer os casos de Gilliam ou Andrew, entre outras persoas.

Esta curtametraxe foi realizada por Canle 4, o Ciclo de Produción de Audiovisuais, Radio e Espectáculos do Centro de Formación Profesional A Farixa de Ourense baixo a dirección de Martín Fiallega. No curso pasado foi o traballo máis valorado polos miles de alumnos e alumnas que participaron na "Semana das Curtas" organizada pola Coordinadora Galega de ENDL.

Xa sabedes, logo do seu pase nas aulas, agora sodes vós os que tedes que facer unha valoración da curtametraxe, unha breve reseña na que opinedes sobre este traballo... e non vos esquezades da música: "Para che falar de amor", tema de Ataque Escampe, no que versionan unha canción de Andrés Dobarro; e "Afundido no lixo", de Skacha.

Xerais recolle a reseña de 'Lúa do Senegal' de Ainhoa e Antía

mércores, 7 de marzo de 2012

O blogue da Editorial Xerais fíxose eco da reseña que sobre Lúa do Senegal publicaron na nosa bitácora Ainhoa Soto e Antía Lorenzo, alumnas de 1º ESO B. Ademais, o seu autor, Agustín Fernández Paz, mandounos un correo moi especial e quixo partillar con nós unha curtametraxe, Binta e a grande idea, que nos vai achegar moito máis ao Senegal, a patria de Khoedi, a protagonista da súa novela.



Binta e a grande idea

Curtametraxe que pertence ao filme No mundo a cada intre. Rodado en Senegal coa axuda de UNICEF, conduce ol espectador ao mundo de Binta, unha nena de sete anos que pon en marcha unha obra de teatro infantil para mostrar o desexo da súa curmá de ir ao colexio.


"Lúa do Senegal", de Agustín Fernández Paz

xoves, 1 de marzo de 2012

Esta novela é un diario da vida de Khoedi, unha nena de once anos africana que ten que mudarse do Senegal a Vigo, unha cidade galega que descoñece totalmente.

En Zunquinchor, onde se atopaba a súa casa antes, vivía coa súa nai, a irmá pequena, Naima, e a súa avoa, que morreu pouco tempo antes de que viñeran vivir a Galicia. Múdanse por fin para estar co seu pai, ó que fai moito tempo que marchou para Vigo.

Khoedi significa "Lúa" en wolof, por iso lle conta todo o que lle pasa á lúa, a mesma que vía no Senegal, e dille que lle gusta saber que van sempre xuntas. A historia está contada por un narrador e pola nena, altérnanse.

Os primeiros días naquela nova casa, na nova cidade, recordaba con nostalxia a súa avoa Mamá Feriane e as historias que lle contaba. Historias que ela, cambiándoas, facéndoas súas, lle contaba a Naima, e a moitas persoas máis que vai coñecendo co tempo. Tamén bota de menos o seu pobo, os amigos, a casa… Co tempo, as cousas van mellorando, e coñece a moita xente nova. Tamén fai amigos, que están no colexio onde está matriculada.

A lectura deste libro de Agustín Fernández Paz pareceume moi interesante. Gustoume moito, sobre todo porque trata da historia dunha nena de color, unha historia que podería ser real, non é unha historia totalmente ficticia como outras que teño lido.

Ás veces identifícome con Khoedi, a protagonista, nalgúns momentos cando se sente diferente ás demais, e simplemente cando está contenta, ou fala das cousas que lle dicía a súa avoa ou a súa nai. Púxenme no seu lugar moitas veces durante a lectura, e iso fíxome darme conta de que aínda qee dúas persoas sexan diferentes por fóra, ou sexan de diferentes razas, pódense sentir de maneira similar ou igual ás veces.

O primeiro capítulo fíxome chorar, porque era o principio dunha nova vida para Khoedi e a súa familia. Cóntalle á Lúa, á mesma do Senegal, os seus primeiros días en Galicia. Chea de nostalxia, fala do que bota de menos da súa casa en Zinguinchor, da súa avoa e das historias que lle contaba… Aínda que é moi triste ás veces, é un libro moi bonito, sinceiramente, un dos mellores que lin. Encantoume.

Ainhoa Soto (1º B)


É un libro moi real, refirome a que mostra a situación actual do noso país cara á emigración. Este problema nós vémolo dende o noso punto de vista, pero este libro ábreche os ollos. Ves a emigración dende o punto de vista dos emigrantes, ves que non é tan fácil como parece chegar a un país novo, sen coñecer a lingua, a xente, nada... é como empezar dende cero.

Cando o rematei, quedeime con ganas de ler máis. A min gustaríame que escribisen unha segunda parte deste libro, xa que é moi bonito. A parte que menos me gusta de todas é na que aparece Mareime, a profesora de universidade senegalesa. Esa parte resúltame un pouco monótona e aburrida. Polo demais, o libro esta moi ben feito, redactado, etc. Gústame tamén a ilustradora deste libro, as imaxes son en cores apagadas, polo que transmiten tristeza e soidade, dous sentimentos que encaixan perfectamente coa historia.

Antía Lorenzo (1º B)

Ámote

mércores, 15 de febreiro de 2012

Unha videocreación do Proxecto Audiovisual As Barxas e o Departamento de Normalización deste instituto de Moaña, no que participaron alumnos e alumnas de 1º da ESO para dicir ben alto que "non renunciamos..." ao "futuro que soñamos para a lingua" porque "eu falo galego porque o amo...".



Aproveitamos esta mensaxe de amor que nos chega dende a outra beira da ría, dende o mesmo Morrazo, para completar esta dedicatoria cunha carta de amor publicada por Séchu Sende no seu libro Made in Galiza.

Estou contigo

Supoño que todo tería sido diferente se aos dezaseis anos non decidise achegarme a ti. Non se trata de saber exactamente porque senón de recordar que un día descubrín que non podía seguir vivindo sen estar contigo.

Era como se te vise en todas partes e ao mesmo tempo estabas tan lonxe... E iso que sempre estiveches aí, realmente, ao alcance da man, como esperándome. E só tiven que dar un paso. Ao principio era estraño algunhas veces. Aínda que hoxe descubro en ti cousas novas todos os días, daquela coñecíate pouco.

Lembras cando aquela profe de inglés me dixo que non eras unha boa compañía? Ou cando meu pai puxo aquela cara de pensar preocupado "Pois parece que isto vai en serio"? Nin sequera podo imaxinar como tería sido eu se non decidise que ti formarías parte da miña vida. Tampouco se trata de se tería sido mellor ou peor senón de que sería sinxelamente diferente e é precisamente iso o que me resulta difícil de imaxinar: vivir sen ti.

O que teño claro é que se decidín facelo foi porque me parecías interesante, porque contigo me sentía ben, porque me facías descubrir cousas, porque confiaba en ti e me dabas confianza e sabía que ti sentías o mesmo por min. E porque cando me dei conta souben que xa non era posíbel vivir sen estarmos xuntos. Que nos necesitabamos.

É curioso. Lembro como se sorprendía a xente que me coñecía cando comezou a vernos xuntos. Sorprendíase porque estaba contigo, como se estivese facendo algo inesperado ou estraño. Ou prohibido. Parecían non comprendelo.

Non te coñecían o suficiente. Aínda que sempre lles gustaches máis ou menos, non confiaban en ti. Con ela non vas chegar a ningún lado, dicían. Pouco a pouco foron acostumándose e cambiando de parecer a medida que viron que o noso ía para adiante.

Demostrámoslles que se equivocaban e isto estivo ben.

Así que a miña vida correu por ese camiño contigo e foime ben e mal como a todo o mundo que ten sombra e respira: acabar os estudos, o paro, o primeiro traballo e, en fin, o resto das cousas que vivimos xuntos sabendo que o noso era para sempre.

Quería reflexionar un pouco sobre todo isto e recordar que decidir vivir contigo foi unha das mellores eleccións da miña vida.

Quería dicircho sinceramente: Cambiaches a miña vida e déboche tantas cousas...

Quería dicirche Grazas.

E quería decirche que estou contigo, miña lingua.

Mergullámonos na Galiza máxica

martes, 7 de febreiro de 2012

O profesor Xosé Couñago convidounos esta tarde a percorrer canda el unha marabillosa viaxe pola Galiza máxica. Os castros onde habitan as mouras, as barcas de pedra nas que as almas viaxan ao alén, as pontes dadoras da vida, as minas e covas que agochan formidábeis tesouros, as fontes que sandan os enfermos, o ara solis onde os nosos devanceiros lle rendían homenaxe á deidade solar... todos eles lugares máxicos onde o pobo foi tecendo unha e mil historias e ritos, espazos nos que o sobrenatural se fundiu co humano para dotar de significados a memoria colectiva.

Couñago, especialista no patrimonio etnográfico popular, guiounos polos lugares da maxia e foi apoiando a súa disertación con pequenas mostras da literatura oral e imaxes tiradas aquí e alá, algunhas un pouco máis lonxe (Fisterra, Malpica, O
Pindo, Santo Andrés de Teixido, San Cibrao de Lás, Bande...) e outras algo máis perto de nós: Redondela, Ponteareas, Vigo... Pontesampaio... A Peneda. Porque o noso convidado tamén nos fixo unha encarga: indagar na nosa contorna para recoller esta riqueza patrimonial e acudir aos maiores para evitar que toda esa sabiduría se poida perder. Niso andamos e andaremos nas próximas semanas e iremos dando conta das nosas pescudas neste blogue.

Sirva para ilustrar esta crónica a lenda que nos contou para rematar o noso encontro, "A moura do Castelo de Negros", localizada no Monte Penide (Redondela).

As variedades xeográficas do galego

Unha viaxe pola Galicia máxica

venres, 3 de febreiro de 2012


O vindeiro martes 7 o alumnado de 1º da ESO asistirá á conferencia "Unha viaxe pola Galicia máxica", que impartirá Xosé Couñago, profesor da Escola Oficial de Idiomas de Vigo e especialista en patrimonio etnográfico, como ben se pode comprobar nunha espléndida e completísima páxina que mantén sobre o Patrimonio cultural de Vigo. Ademais, o noso convidado conduce o programa Lendas Vivas, de V Televisión, unha serie documental divulgativa que inclúe recreacións de mitos e historias populares de transmisión oral coa intención de achegarnos "ao momento no que a historia se transforma en mito, ao momento no que os contos se converten en lendas vivas".

A charla de Couñago abordará a existencia dos lugares máxicos e as lendas a eles relacionadas e Soutomaior e os concellos limítrofes tamén serán obxecto da súa disertación, que agardamos dende o Equipo de Normalización Lingüística e o Departamento de Lingua Galega que sirva para coñecer mellor o noso patrimonio cultural oral e motive o alumnado na elaboración dos seus contos para o Certame de relato curto.

A lenda de Sleppy Hollow e outros relatos, de Washington Irving

mércores, 1 de febreiro de 2012

A lenda de Sleepy Hollow e outros relatos
Galiza, 2009

A lenda de Sleppy Hollow está considerada coma unha das obras mestras do escritor Washington Irving. Foi publicada por primeira vez no ano 1820. Podería dicirse que esta é unha novela de terror antigo e todos os relatos que a acompañan seguen ese fío misterioso típico neste tipo de terror. Este libro foi levado ao cine en tres ocasións. A primeira foi en 1922 nunha película de Edward Venturini titulada The Headless Horseman. A seguinte foi producida por Walt Disney en 1949. E a ultima e máis lograda foi a producida polo carismático director Tim Burton. Aínda que a historia non era exactamente igual reflectiu perfectamente a novela.


Falando do libro

Este libro conta con cinco relatos, un principal e outros de acompañamento. O principal é “Sleppy Hollow”, que trata dun pobo irlandés no que existe unha lenda dun xinete sen cabeza que anda na procura da súa e mata a xente que pasa polo seu bosque. A esa aldea chega un mestre chamado Ichabond Crane. El é un home alto e espigado ao que lle gusta ler novelas de terror, o que o fai estraño xa que é moi medorento. Un día, nunha festa que organizara unha rapaza chamada Katrina, cóntanlle a lenda e rétano a pasar polo bosque do xinete.

Outro relato é “Rip Van Winkle”, que fala da historia dun vello desgraciado chamado Rip que é explotado pola súa muller. Tódolos días ía pasear ao monte co seu can. Un deses días atópase cun estraño personaxe que porta un barril. O señor pídelle axuda e a cambio dálle a beber do seu barril. Cando Rip bebe daquilo queda durmido no acto e esperta pouco despois nun mundo totalmente diferente.

O seguinte relato chamado “O espectro do noivo”. Trata dun rei que quería casar a súa filla. Ofrécelle a un conde que vivía lonxe de alí que casara con ela. Cando o conde se dirixía alí foi asasinado e pediulle a un amigo seu que fora avisar o rei da súa morte. Cando chegou ninguén lle facía caso e casárono coa filla do rei. El namorou dela e non dixo nada.

“O demo e Tom Walker” é un deses típicos relatos de pactos co demo que nunca acaban ben. Tom era un pobre desgraciado que non tiña nin para comer. Un día atopou ao demo e fixo un pacto con el.

O ultimo relato é “A aventura do Estudante Alemán”. É a historia dun estudante que enlouqueceu e decidiu viaxar a París na época de revolución. Alí coñeceu unha rapaza e invitouna á súa casa. Ao día seguinte, cando volveu de dar un paseo, topou a rapaza morta na cama.

A miña valoración:

Esta serie de relatos tratan historias típicas de terror: lendas, pactos co demo, pantasmas, etc... Eu non son un amante dos libros de terror pero estes sorprendéronme moito porque son moi directos e o seu estilo fai que saibas xa dende principio o que vai acontecer. Conten unha linguaxe non moi culta que o fai fácil de ler. Paréceme que este libro presenta unha sociedade antiga marcada pola pobreza e a loucura.

FRANCISCO MIGUEZ PAZOS (3ºB)

As estrofas na poesía galega

luns, 30 de xaneiro de 2012

Exemplos de estrofas na literatura galega

As vangardas artísticas e literarias, internacionais e galegas

mércores, 25 de xaneiro de 2012

Unha presentación de diapositivas e unha fermosa montaxe audiovisual para introducirnos nas vangardas galegas da man das vangardas artísticas internacionais e dos caligramas de Apollinaire.


O blogue da Editorial Galaxia faise eco dunha reseña de Lingua de Negueirós

O blogue da Editorial Galaxia publicou hoxe unha entrada sobre a reseña que Carmen (3º B) fixo sobre Memoria dun neno labrego, de Xosé Neira Vilas, unha das lecturas que podedes ler ao longo deste curso. Como vedes, é importante coidar a redacción dos textos, a súa corrección e adecuación lingüística e a súa presentación, sobre todo nos novos soportes dixitais, que nos permiten enriquecelos con ligazóns, imaxes, audio e vídeo, etc. Nunca se sabe se poden trascender na inmensa arañeira, nesta ocasión así o fixo.

Parabéns, Carmen!


Historias da Santa Compaña

Nun camiño de San Martiño de Tabeaio (Carral, A Coruña)

Foi unha vez que un pai e mais un fillo, que xa era home, viñan dunha viaxe e tiveron a desgraza de seguir, sen se decatar e sendo noite, un camiño que pasaba preto do adro dunha igrexa en San Martiño de Tabeaio. Dándose de conta do mal que lles traía o seu descoido ao se atopar nunha revolta coa Santa Compaña, que ao ser as doce sae do cemiterio para facer a súa rolda.

Pai e fillo viron arrepiados as luceciñas verdeais dos fachos que portaban as almas en pena e oíron o borboriñar dos pregos dos defuntos e, daquela, foi tanto o medo que gañaron que quixeron fuxir a escape sen o conseguir, porque o vello, xa canso e de poucas forzas, tropezou e caeu de contado sen folgos nin azos para se valer. O fillo chegou un pouco máis lonxe, pero mellor lle fora caer coma o pai para se aforrar moitos contratempos, xa que, coma o vello, tampouco tivo forzas nin saber para riscar no chan o circo e poñerlle no medio a cruz, como é indicado para se librar das cousas do outro mundo en meténdose un dentro.

O pai, ao caer no chan, afuciñado, quixo comprender que a Santa Compaña para por riba del, pois sentiu ben no corpo como o tripaban as pasadas dos defuntos, deixándoo esmendrellado; fixo un esforzo erguendo un pouco a cabeza para mirar se vía o fillo, mais, como era noite, non o viu. Escoitou un pouco e non oíu cousa. Sen dúbida, levárao a Santa Compaña para portar a cruz, o caldeiro da auga bendita e mais o hisopo. O pai, daquela, perdeu o coñecemento e non foi home ata o abrir do día. Estaba canso e sen forzas, doíalle o corpo, quixo poñerse en pé e as pernas non termaban del. Ao cabo, mal como puido, case ás arrastras, foi facendo o camiño da casa. O fillo aínda non chegara e el, perdida a cor e consumido, máis semellaba un defunto.

Ao rapaz atopárono logo os veciños. Apareceu durmido pé do cruceiro da parroquia, collendo nunha aperta o talo da cruz. O pai apenas tardou tres días en morrer e o fillo durou pouco máis tempo, mais ben pouco foi. Ninguén conseguiu del que dixese cousa, porque o que vai cos defuntos, aínda que queira, non pode dicir o que ve nin o que lle mandan facer e tampouco quen é o que o fai: non pode virar a cabeza para ver o que leva detrás de si, por eso nunca ninguén dá razón.

O único que lle é doado facer ao que vai coa Santa Compaña, se é que se sabe dar xeito é, se atopa a outro desgraciado no seu camiño, é poñerlle nas mans a cruz e o caldeiro de auga bendita e mais o hisopo. Así, líbrase de seguir el ao deixar a outro no seu lugar, mais, dende que o fai, é pouco o que tarda en morrer, pois co seu rudo traballo de pola noite, perde a cor e vai esmorecendo cada día máis, mirrándose amodiño.
________________________________________

Lois CARRÉ ALVARELLOS, Contos populares da Galiza, Museu de Etnografia e História, Junta Distrital do Porto, Porto, Portugal. (Adaptación)

________________________________________

A estadea

Esta curtametraxe foi realizada no ano 2010 con exteriores gravados en Sarandón (Vedra). Conta as vidas da familia de Roi e dos rapaces Xoán e Fran, que se verán atrapadas nos misterios que agochan os camiños dos bosques galegos.

Reparto: Julio Cea, Miguel Canalejo, Sheyla Fariña, Rubén Prieto e Brais Abad.
Dirección: Pablo Cacheda
Produción Carmen Rey
Música: Julio Montero

Soidades de Ana, de Jordi Sierra i Fabra

luns, 23 de xaneiro de 2012

Ana falece tras un aborto mal practicado, e a súa irmá Vitoria volve de Londres para ir ao seu funeral e apoiar os seus pais. Esta é a tesitura na que se encontra Vitoria, quen investigará os motivos polos cales a súa irmá morreu. Unha novela xuvenil que lles achegará aos lectores unha perspectiva próxima sobre as preocupacións, medos e problemas dos adolescentes, mesturados co amor e a amizade. Unha mestura que ten por resultado esta obra de Jordi Sierra i Fabra para a Editorial Galaxia na súa versión galega.

Soidades de Ana gustaralles a lectores mozos que prefiran ler unha novela interesante e da que se aprenda algo, unha novela necesaria para a sociedade. Persoalmente, penso que é unha lectura totalmente diferente ás que lera antes, e tan só cómpre sinalar que ao final pode resultar decepcionante para quen busque máis emoción e suspense, ou non, segundo os gustos do lector. Unha linguaxe sinxela, coloquial e sempre correcta fan deste libro unha lectura agradable e entretida.

Por Vanesa Portela Santoro (3º A)

Arredor da literatura: a linguaxe, os xéneros, a literatura culta e popular

martes, 17 de xaneiro de 2012

Nas últimas semanas mergullámonos na literatura como fenómeno artístico para coñecer máis polo miúdo as características da súa linguaxe e os xéneros literarios principais. Ademais, xa dende comezos de curso, fomos traballando o subxénero do conto e os elementos fundamentais do texto narrativo.

Lemos e analizamos contos, fixemos os nosos primeiros borradores e escribimos os nosos primeiros relatos breves. Así mesmo, algúns de vós xa tedes unha base para o conto que, se resulta seleccionado finalmente, poderá participar no Concurso de Relato Curto do colexio.

As dúas presentacións seguintes servirannos para repasar os esquemas sobre literatura dos tres primeiros temas porque, ademais de expresarnos creativamente, tamén temos por diante un exame.

A primeira xa a coñecedes, pasámola na aula e podedes descargala dende o ordenador da clase.

A segunda tomámola presentada da profesora Noemí Pazó e non a coñecía cando na aula repasamos as diferenzas entre a literatura culta e a literatura popular. Pero aínda a habemos aproveitar para o noso concurso e o traballo de investigación sobre a literatura popular oral.

Formamos palabras con prefixos e sufixos

Lembrade que no mes de decembro volvemos explicar os mecanismos de formación de palabras, en concreto a composición e a derivación, que volverán entrar, a modo de repaso, no primeiro exame deste segundo trimestre.

Velaquí a presentación de diapositivas coa que complementamos a explicación da formación de palabras mediante os sufixos e os prefixos. Tamén podedes encontrala no cartafol da materia de lingua galega dos ordenadores das aulas de 1º da ESO.

Lecturas para a segunda avaliación

domingo, 15 de xaneiro de 2012

Lecturas recomendadas de 4º ESO para a segunda avaliación.

Enderezo descoñecido, de Kressman Taylor, Xerais (2002).
Reencontro, de Fred Uhlman, Galaxia (2008).
De ratos e homes, de John Steinbeck, Galaxia (1997).
Dr. Jekyll e Mr. Hyde de R.L. Stevenson, Xerais (1986) e Xerais & La Voz de Galicia (2005)

Lendas, contos, supersticións... para alimentar a nosa creatividade

martes, 10 de xaneiro de 2012


O Equipo de Dinamización da Lingua Galega do colexio convoca unha edición máis do Certame de Relato Curto coa finalidade de promover a creación literaria no alumnado e incentivar a creatividade en lingua galega, que conta coa colaboración do Concello de Soutomaior.

Podedes consultar as bases de participación no blogue do Equipo. Nos vindeiros días iremos dando conta nel e mais nesta páxina de recursos e materiais de interese que poden ser de utilidade para as nosas creacións.

Memorias dun neno labrego, de Xosé Neira Vilas

domingo, 8 de xaneiro de 2012

No cincuenta aniversario desta novela de Xosé Neira Vilas, unha obra clásica da literatura infantil e xuvenil galega que foi traducida a diversas linguas, que vendeu centos de milleiros de exemplares en todo o mundo e que se converteu nunha peza clave na formación humana e literaria de varias xeracións de galegos, inauguramos a sección de reseñas literarias de Lingua de Negueirós cun texto de Carmen García Obelleiro (3º ESO B).

Memorias dun neno labrego fala dun neno chamado Balbino que vive na Galicia da primeira metade do século XX, cando os galegos emigraban a outros países, normalmente a América. Este rapaz é pobre e ten que traballar na leira do Señor. Balbino goza coas súas aventuras na aldea.

O libro está distribuído en capítulos nos que se contan historias da vida do protagonista. Balbino dálle a volta ó feito de non ser un adulto, de non poder emigrar a América. A pesar da súa idade, pensa no mundo, no futuro, no Señor, en Manolito, en Eladia (que queda olvidada finalmente por mor de Flora), en querer emigrar a América…

Finalmente, Balbino remata a historia servindo na casa do Señor Landeiro, na que ten moitos libros para ler e o caderno cae nas mans de Alberte, que xura que non llo ensinará a ninguén.

O libro Memorias dun neno labrego gustoume moito. Nunca lera unha novela coma esta. Xosé Neira Vilas asombroume moito. Cando escollín esta novela, finalmente, soábame o autor, xa que escoitara falar na casa del.

Este libro achegoume á Galicia do pasado. Durante a miña lectura do libro, preguntáballe a miña avoa e ó meu tío o vocabulario en galego "antigo” que eu non entendía (xa que a edición do libro é antiga). Aprendín sobre o campo e sobre os instrumentos de agricultura tradicional galega, como o carro, por exemplo. Penso que sería unha mágoa perder este tipo de coñecementos sobre a cultura galega. Non é moi estraño que un rapaz da miña idade, por exemplo, nunca oíra falar sobre a "leira". Ademais, o que eu non aturo é que unha persoa fale do “monte”, por exemplo, de maneira ou de forma despectiva e inculta, xa que, probablemente, os seus avós e avoas traballaron nel como era normal antes.

O rapaz conta as súas aventuras nunha pequena aldea e, aínda que a súa familia sexa pobre, goza xogando. Na actualidade, xa non é igual. Os tempos cambiaron.

No pasado, prohibían falar o galego, pero a xente non perdía a esperanza e seguía falándoo. En cambio, no presente, está “totalmente normalizado” e permitido (como tería que estar sempre), pero a xente prefire falar o castelán porque din que “é máis culto”. Eu estou a favor de que se protexan as linguas dunha terra.

Hai xente á que non lle gusta o galego e que apoia que na ensinanza non se traballe con el. Xa se dicía na canción de Fuxan os Ventos, O Lelo, que está baseada no poema de Celso Emilio Ferreiro. A letra da canción trataba dun neno (da época de Balbino, máis ou menos) que falaba galego, como era natural, ía ir o primeiro día á escola. O mestre fálalle castelán e o rapaz cóntalle ó seu avó o que lle acontecía. Di que seu profesor utiliza falas estrañas. Que usa “Abuelo” en vez de “Avó”, “Madre” en vez de “Nai” e o “Chan” en vez de “el suelo”. O neno da canción dille ó avó que non precisa esa lingua para o seu traballo, disque lle chega coa súa lingua de sempre, a lingua dos seus avós e a lingua dos seus pais.

Algúns capítulos do libro cansáronme máis, como por exemplo, “O Loito”. Gustoume moito o libro, xa que a temática é do meu agrado. Gústame moito o sentimento que Balbino sente pola súa profesora. Eu recomendaríalle a calquera compañeiro meu este relato para que o goce como o gocei eu.

Con esta lectura, aprendín vocabulario en galego que non coñecía e cousas e conceptos relacionados coa Galicia desta época: como era a cultura, a relixión, o poderío, a lingua, os dereitos...

Realmente, esta lectura foi do meu agrado. Paréceme ben que o profesor nos dunha lista con libros en galego, para que nos escollamos o que máis nos guste.

Como se fai unha reseña literaria?

Este modelo de recensión é válido especialmente para a narrativa e a banda deseñada, e habería que adaptalo para para outros xéneros como a poesía ou o ensaio. Debería constar das seguintes partes:
1. A referencia bibliográfica
É preciso presentar brevemente o libro que imos comentar dando o título, o nome do autor e a editorial. Tamén se pode indicar a data na que foi publicado e se aparece nunha colección concreta da editorial. Circunstancias como se o libro foi exitoso, se foi levado ao cinema ou se hai unha versión en cómic son cuestións que se deben comentar nesta introdución. Por último, este momento pode ser un bo lugar, non o único, para identificar o xénero narrativo: se estamos ante unha novela negra, histórica, romántica, cómica, de terror, xuvenil, etc.
2. A historia
Falar da novela ou dos contos en si é primordial nunha recensión. Cómpre dedicar unhas liñas a resumir o seu argumento. Non é necesario contar polo miúdo todo o que acontece, non podemos desvelar os segredos da historia aos seus lectores potenciais, abonda con presentala minimamente ao igual ca os personaxes. Ademais, indicaremos cal é o tema principal e outros temas secundarios da obra, así estaremos ofrecendo unhas boas pistas ao lector que se anime a mergullarse nas súas páxinas.
3. A valoración persoal
Esta é realmente a túa achega máis importante á hora de facer unha reseña. Agora é cando debes comentar se che gustou e por que, que che gustou máis ou aquilo que non che convenceu de todo ou que foi o que máis che sorprendeu da historia, dos personaxes... Sempre tes que xustificar, con razóns, as afirmacións que fagas sobre o libro, e se llo recomendas a un bo/a amigo/a, non esquezas indicar os motivos da túa suxestión. Finalmente, queres dar unha cualificación do libro no seu conxunto?
4. A publicación
Tanto se se trata dun traballo para o colexio como dunha recomendación que lle fas a un/unha amigo/a polo correo electrónico ou unha entrada no blogue da biblioteca ou da materia, a corrección debe primar en toda redacción, tanto ortográfica como gramatical sen esquecer o uso dun léxico coidado, o emprego de sinónimos, etc. A publicación da reseña na rede ofrece moitas posibilidades que hai que ter en conta: incluír no artigo unha imaxe da portada do libro e/ou do autor e facer unha ligazón á súa bibliografía. Se a historia foi levada ao cinema, un vídeo insertado dende youtube sempre pode servir de bo colofón á túa reseña. Por que non?
Algúns exemplos
Os nenos da variola, de María Solar.
O exército do fume, de Manuel Gago. 
O que sei do silencio, de Andrea Maceiras.
Made in Galiza, de Séchu Sende.
Infamia, de Ledicia Costas.
 
Igualmente, este tipo de texto, a reseña, é tamén extrapolábel a outros ámbitos e produtos culturais como o cinema, a música (un e dous), os videoxogos ou a banda deseñada.

Cousas de vida, de Castelao

Lede a seguinte "cousa" e deixade un comentario: interpretación, sentido.


Aínda está no areal a osamenta do barco, como unha espiña de peixe xigante cuspida polo mar.

Cando non había tanto progreso, os nenos enredaban con barquiños de cortiza afacéndose a seren mariñeiros, e cando chegaban a vellos, enredaban cun barco verdadeiro para non decatarse da súa inutilidade.

Os doce vellos máis vellos da vila tiñan sempre un barco e un aparello para enredar. Alcumábanse “apóstolos” porque nos Oficios de Semana Santa laváballes os pés o señor abade.

Nos días mornos de sol largaban o aparello. Eu non digo que collesen peixe para vender; mais algunhas veces pescaban para unha caldeirada i entón enchíanse de fachenda.

As xentes aventurábanse a pronostica-lo bo tempo con iste dito: “Mañán pode ir ó mar o aparello dos apóstolos”. E non había nada que magoase máis ós probes vellos no seu corazón.

Daba xenio velos camiñar en ringleira levando o aparello ó lombo.

Cando se lles lembraba a súa probeza con calquera ben, agradecíano con dinidade:

— Tanto ben como nos fas, que che fagan a ti cando chegues a vello.

Todos tiñamos reparo en pousar un codelo de boroa nas súas mans, como se fái á xente terrestre que prega nas portas. A esmola é boa para os que están afeitos a recibila; un mariñeiro que chega a probe por chegar a vello morrería de vergonza cando sentise, no lombo, o peso das folicas limosneiras. O progreso trouxo riquezas e trouxo fames. Os “apóstolos” foron morrendo e os vellos de hoxe en día andan a pedir polas portas dos ricos que teñen barcos e non van ó mar.

Literatura medieval I: as cantigas de amigo

Agora que xa andamos metidos na análise das cantigas de amigo, tede moi en conta para cando as precisedes as presentacións que vimos devagar na primeira avaliación.

Na primeira delas, do profesor Ramón Cruces Colado (IES de Cacheiras), ademais do repaso xeral ao tema (diapos 1 a 16), deunos tempo a ver as cantigas de amigo (diapos 30 a 50), xénero profano do que fixemos unha caracterización xeral que atendeu á temática e aos principais recursos formais.
A segunda foi especialmente interesante e divertida para vós e permitiunos recoñecer algúns dos símbolos poéticos que nos axudan a facer unha lectura máis acaída das cantigas de amiga. Este traballo debémosllo á compañeira Ana Martíns, profesora de Lingua e Literatura do CPI As Revoltas de Cabana de Bergantiños, a quen lle agradecemos esta contribución.
Símbolos nas cantigas de amigo
View more presentations from revoltalingua
Para rematar, recuperamos esta interpretación da cantiga "Mandad'ei comigo" a cargo do grupo de música antiga Martín Códax, que musicou, entre outras moitas, as composicións deste trobador da ría de Vigo, a quen lle debemos as únicas pezas musicadas que se conservan do noso rico patrimonio literario medieval grazas á descuberta do Pergamiño Vindel.

Lingua e literatura galego-portuguesa na Idade Media

Logo de achegármonos á realidade plurilingüe peninsular e de situarmos o territorio lingüístico actual do galego, profundizamos nas orixes do idioma. Para iso, acompañamos as explicacións de aula e do libro de texto con esta presentación (diapos 7 a 16), que tamén nos serviu para introducir esquematicamente a literatura galego-portuguesa medieval (diapos 17 a 21), que xa coñecerades na súa dimensión musical a primeiros de curso nas clases de Paula, que nos ocupou no mes de decembro na nosa materia e que durante xaneiro abordaremos máis polo miúdo en cada un dos seus xéneros.

A Península Ibérica, espello dun mundo plurilingüe

Comezamos a andaina deste blogue, Lingua de Negueirós, retomando unha presentación que vimos nas aulas de 3º da ESO durante a primeira avaliación para achegármonos ao panorama lingüístico da Península Ibérica. Completamos este diaporama (do que só vimos as 8 primeiras diapos) cun traballo do alumnado do CPI Aurelio M. Rei García de Cuntis (3º ESO, curso 2007-2008), que profundizou algo máis nas linguas minorizadas do Estado Español, con permiso do do dariya e do tamazig, falados nas cidades autónomas africanas de Ceuta e Melilla.